आज बुबाको मुख हेर्ने दिन अर्थात भाद्रकृष्ण कुशे औसी

सजिलो पोस्ट डेस्क।आज भाद्रकृष्ण औंशी अर्थात् कुशे औंसी पर्व हो । हिन्दु धर्मशास्त्र अनुसार वर्षभरी देवकार्य र पितृ कार्यमा पवित्र मानी प्रयोग गरिने कुश आज घर घरमा भित्र्याउने चलन छ । आजको दिन कुश घरभित्र राख्दा घर पवित्र हुने विश्वास छ ।
यस्तै आज बुवाको सम्मान गर्दै मिष्ठान्न भोजन तथा उपहार दिई मुख हेर्ने पनि गरिन्छ ।

मातृ देवो भव ।
पितृ देवो भव ।।
गुरू देवो भव ।।।
आमा, बुवा, गुरु सबै भगवान हुन् ।

आजका दिन ‘पितृदेवो भव’ भन्ने मान्यताअनुरुप बुवालाई मन पर्ने मिठाई, भोजन खुवाई मुख हेर्ने र यथोचित सम्मान गर्ने परम्परा छ।

बुवा नहुनेहरुले पितृको तृप्ति एवं कल्याणको कामना गरी काठमाडौंको उत्तरपट्टि रहेको गोकर्णेश्वर महादेवको मन्दिरमा गई सम्झनास्वरुप श्राद्ध, तर्पण आदि गर्ने चलन छ।

पौराणिक मान्यता अनुसार जलान्धरकि पत्नी वृन्दाको सतीत्वलाई विष्णुले छल गरेर हरण गरेपछि वृन्दाले विष्णुलाई श्राप दिदै रुख , पत्थर , घास र झारपात हुनपरोस् भनेकी थिइन् ।

त्यसैले शालिग्राम, पीपल , तुलसी ,कुशलाई विष्णुकै प्रतीक मानिन्छ ।कुशको महत्व ठुलो छ।यसै दिन कुस लाई विधिपूर्वक जरैबाट उखेलेर घरघरमा भित्र्याइन्छ र वर्षभरिका चाडपर्व ,व्रत , पूजा ,संस्कार गर्दा प्रयोग गरिन्छ ।आधुनिक बिज्ञान अनुसार पनि कुशको महत्व धेरै भएको कुरा सिद्ध छ।दैनिक आधा घन्टा कुशको आसनमा बस्दा रक्तचाप को समस्या नहुने अनि कुशको जराले छाला सम्बन्धि चर्म रोग निको हुन्छ ।कुशमा कुनै प्रकारको किरा नलाग्ने हुदा पनि कुश पबित्र मानिन्छ । “स्नाने दाने जपे होमे स्वाध्याये पितृकर्मणी। करौ सदर्भौ कुर्वीत तथा सन्ध्याभिवादने।।” स्नान, दान,जप, होम, पाठपूजा पितृकार्य तथा सन्ध्या गर्दामा कुश अनिवार्य हुन्छ।

” ॐ विरिन्चिना सहोत्पन्न परमेष्ठिनिसर्गत:। नुद सर्वाणि पापानी दर्भ स्वस्तिकरो भव । ॐ हुं फट् स्वाहा।। यो मन्त्रले कुस ग्रहण गरिन्छ। “कुशा: काशा: शरा दुर्वा यवगोधूमबल्वजा:।। सुवर्णां रजतं ताम्रं दशदर्भा: प्रक्रीर्तिता:।।” अर्थात् कुश, काश, शिरु, दुबो,जौ, गहू, बाबियो, सुन,चादी र तामा यी दश वस्तुलाई दर्भ भनिन्छ । कुश को अभाव मा यी वस्तुलाई प्रयोग गरिन्छ । कुशेऔंसी लाई पितृऔंसी पनि भन्ने गरिन्छ ।कुशे औँसीलाई पितृकार्यका निम्ति अत्यन्त उत्तम तिथि मानिन्छ।यस दिन आफ्ना छोराछोरी आफ्ना बाबुको मुख हेर्न विभिन्न फलफूल, मिठाइ, कपडा लिएर आउँछन्। विवाह भएर गएका छोरी पनि आफ्ना बाबुको मुख हेर्न आफ्नो माइतघर आउँछन् ।